Ինչպես, երբ և ում կողմից ստեղծվեցին առաջին թղթադրամները․ 10 հետաքրքիր և քիչ հայտնի փաստեր փողի մասին
- Nov 20, 2022
- 2 min read
Մենք բոլորս մեր դրամապանակներում պահում ենք թղթադրամներ՝ գնումներ կատարելու համար, ինչպես նաև մեր գումարների ինչ-որ մասը խնայում ենք բանկային հաշիվներում: Պարզվում է, սակայն, որ ամեն օր շփվելով փողի հետ, միևնույն է մենք տեղյակ չենք փողի մասին բոլոր հետաքրքիր փաստերին:
Ձեզ համար առանձնացրել ենք 10 ամենահետաքրքիր և քիչ հայտնի փաստերը փողի մասին.
1. Հին ժամանակներում որպես փող մարդիկ օգտագործել են ոչ միայն կենդանիներին և տարաբնույթ ապրանքներ, այլև արյուն:
2. Կարծում եմ կանխատեսելի էր, որ առաջին թղթադրամները ստեղծվել են հենց Չինաստանում՝ թղթի հայրենիքում: Չինացի առևտրականների համար անհարմար էր տեղափոխել մեծ քանակությամբ մետաղադրամներ՝ կնքելով առևտրային գործարքներ: Թղթե փողերը, պարզվեց, ավելի հեշտ և հարմար էին, քան մետաղական ձուլակտորները: Առաջին թղթադրամը տպագրվեց 11-րդ դարում, Սուն դինաստիայի կողմից: Դրանք տպագրվել էին եղեգի թերթերի վրա, որով էլ հաստատվում էր, որ վաճառականն ունի x չափով գումար:
3. Առաջին թղթադրամները Եվրոպայում հայտնվեցին համեմատաբար ավելի ուշ՝ 17-րդ դարում, Շվեդիայում: Շվեդիայի իշխանություններին անհրաժեշտ էր վարկ, և Ստոկհոլմի բանկի ղեկավարը, պղնձե մետաղադրամով վարկ տրամադրելու փոխարեն, որոշեց տպել վարկային թերթեր, որոնք կոչվում էին թղթե դիլերներ։ Մի քանի տարի անց պարզվեց, որ պետությունը վարկը չի վերադարձնում բանկ, իսկ վարկային հաստատությունը ստիպված էր թղթային փողեր տպել: Որոնք այլևս ապահովված չէին թանկարժեք մետաղներով: Հետևաբար, բանկը սնանկացավ, և նրա հիմնադիրն ու գաղափարախոսը, որոնք գործարկեցին թղթադրամները Շվեդիայում, ցմահ բանտարկություն ստացան:
4. Թղթադրամները ԱՄՆ-ում հայտնվել են դոլարից շուտ: 1690 թվականին Մասաչուսեթսի գաղութը (այսօր Մասաչուսեթս) թողարկեց առաջին թղթադրամները՝ 2 շիլլինգի անվանումով մինչև 10 ֆունտ: Դրանք նախագծվել են Կանադայում ռազմական արշավախմբի կարիքները հոգալու համար և հիմնականում օգտագործվել են զինվորներին աշխատավարձ վճարելու համար: Թղթադրամը պարունակում է բավականին շատ վիրուսներ: Ավելին, ԱՄՆ-ում շրջանառվող դոլարների 90%-ի վրա կան թմրամիջոցների հետքեր:
5. Առաջին բանկոմատի գաղափարը ծնվել է լոգասենյակում, 1960-ական թվականներին: Գաղափարի հեղինակը գյուտարար Ջոն Շեֆերդ Բարոնն է:
6. ԱՄՆ-ում շրջանառվում է ավելի շատ վճարային քարտեր, քան երկրում ապրող մարդկանց թիվն է:
7. Տարվա ընթացքում թողարկվում է Մոնոպոլիա խաղի ավելի շատ գումարներ, քան իրական թղթադրամներ:
8. ԱՄՆ-ում թղթադրամների կյանքի տևողությունը մինչև 8 տարի է:
9. Անգլիայում թղթադրամները հայտնվեցին Ֆրանսիայի հետ պատերազմի ժամանակ: Կառավարությունը նախաձեռնել էր Անգլիական Բանկի ստեղծումը՝ միջոցներ հավաքելու պայքարի հաջորդ փուլին նախապատրաստվելու համար: Առաջին թղթադրամները թողարկվել են 5-ից 100 ֆունտ անվանական արժեքով և թղթի սեփականատիրոջ խնդրանքով կարող էին փոխանակվել ոսկու կամ մետաղադրամների հետ: Սկզբնապես թղթադրամների անվանումները գործադրվել են ձեռքով բանկային թղթի վրա և ստորագրվել են բանկի բաժանորդներից մեկի կողմից: Այսօր այս երկիրը փողը տպում է պլաստիկից:
10. 18-րդ դարը Եվրոպայում իրական ֆինանսական ճգնաժամ սկսվեց: Եվ սկսվեց թղթադրամների տպագրում գրեթե բոլոր եվրոպական պետությունների կողմից՝ Ֆրանսիա (1701), Դանիա (1713), Իտալիա (1746), Ավստրիա (1759), Ռուսաստան(1769) և այլ երկրներ:
