Ամբողջ աշխարհում ամեն տարի մոտ 20 հազար մարդ մաhանnւմ է լյարդի հիվանդությունների պատճառով
- Investigative journalist
- Apr 19
- 2 min read
Լյարդի համաշխարհային օրը նշվում է ամեն տարի ապրիլի 19-ին՝ նպատակ ունենալով բարձրացնել հասարակության շրջանում լյարդի հիվանդությունների վերաբերյալ իրազեկվածությունը:
Այս տարվա լյարդի համաշխարհային օրվա թեման՝ «Սնունդը դեղամիջոց է», ընդգծում է սննդի կարևոր դերը լյարդի առողջության պահպանման գործում:
ԵՊԲՀ առողջապահական ծրագրերի ազգային գիտահետազոտական «Հերացի» կենտրոնից հայտնում են, որ հավասարակշռված դիետան, որը հարուստ է ամբողջական մթերքներով ՝ մրգեր, բանջարեղեն, ձավարեղեն, սպիտակուցներ, կարող է կանխել լյարդի հիվանդությունները և աջակցել դրա բնական բուժիչ հատկություններին:
Լյարդի համաշխարհային օրվան նվիրված միջոցառումները ուղղված են մարդկանց լյարդի հիվանդության վաղ հայտնաբերման և կանխարգելման մասին իրազեկմանը: Լինելով մարդու մարմնի երկրորդ ամենամեծ և կենսական օրգանը ՝ լյարդը կատարում է մի քանի գործառույթներ, որոնք ներառում են, բայց չեն սահմանափակվում միայն նյութափոխանակությամբ, մարսողությամբ, անձեռնմխելիությամբ, տոքսինների զտմամբ, վիտամինների, հանքանյութերի, գլյուկոզայի և այլնի պահեստավորմամբ: Չնայած լյարդն ունի ինքնաբուժման եզակի ունակություն, որի դեպքում այն կարող է աճել կամ վերականգնվել 60-70% վնասից հետո, լյարդի աշխատանքի ցանկացած խանգարում կարող է հանգեցնել առողջության լուրջ բարդությունների:
Ամբողջ աշխարհում ամեն տարի մոտ 20 հազար մարդ մահանում է լյարդի հիվանդությունների պատճառով, որոնցից միայն կեսն է պայմանավորված լյարդի ցիռոզի հետ կապված պատճառներով, իսկ մնացածը պայմանավորված է վիրուսային հեպատիտով և լյարդաբջջային քաղցկեղով (լյարդի անբավարարություն): Ընդհանուր առմամբ, ցիռոզը և լյարդի քաղցկեղը կազմում են ամբողջ աշխարհում մահացության 3.5%-ը, որտեղ ցիռոզը ներկայումս 11 - րդ հիմնական պատճառն է, իսկ լյարդի քաղցկեղը՝ 16-րդ: Աշխարհում ալկոհոլ օգտագործողների թիվը մոտավորապես 200 միլիոն է, որոնցից 7.5-ից 10-ը ալկոհոլի հետ կապված լյարդի հիվանդության վտանգի տակ են: Բացի այդ, 200 միլիոն մեծահասակ գեր/ավելորդ քաշ ունի, իսկ 40 միլիոնը՝ շաքարային դիաբետ, որոնք համարվում են լյարդի ոչ ալկոհոլային ճարպային հիվանդության և լյարդաբջջային քաղցկեղի զարգացման ռիսկի գործոններ:
Ըստ կանխատեսումների, 2005 թվականի համեմատ 2030 թվականին լյարդի հիվանդությունների նոր դեպքերի թիվը տարեկան կաճի 35%-ով։ Դեպքերի կտրուկ աճը կապված է հիվանդության ծանրության, դրա հետ կապված ռիսկի գործոնների և կանխարգելման միջոցառումների մասին տեղեկացվածության բացակայության հետ:
Lյարդի համաշխարհային օրը նաև հնարավորություն է տալիս մարդկանց ավելին իմանալ լյարդի հիվանդության ախտանիշների և վաղ հայտնաբերման կարևորության մասին, քանի որ լյարդի հիվանդությունների մեծ մասն ասիմպտոմատիկ է:
Մի քանի միջոցներ լյարդը առողջ պահելու համար
• Օգտագործեք առողջ և բալանսավորված սնունդ, որը հարուստ է սպիտակուցներով և մանրաթելերով
• Պարբերաբար զբաղվեք ֆիզիկական վարժություններով և մեդիտացիայով՝ սթրեսը նվազեցնելու համար
• Հրաժարվեք ալկոհոլից և ծխելուց
• Խուսափեք ինքնաբուժումից
• Ժամանակին պատվաստվեք
• Պահպանեք մարմնի առողջ զանգված: